Günümüzün en önemli programlama dillerinden bir tanesi olan PHP, açık kaynak kodlu ve kullanımı nispeten daha avantajlı olan bir dil konumundadır. Sahip olduğu özellikler, kullanımının çeşitlendirilmesi, yönetiminin kolay olması ve veri tabanı desteği sayesinde, web sitesi tasarlarken harika bir alt yapı oluşturabiliyorsunuz. Peki, PHP nedir? Kim tarafından icat edilmiştir? Gelişim süreci nasıl ilerlemiştir? Nerelerde kullanılır? Sorular sordukça çoğalır. Çünkü PHP bir derya gibi açıldıkça daha fazla soruyu gündeme getirir. O halde size bu değerli soruları cevaplayarak, önemli bilgileri aktarmaya çalışalım.
Açık kaynak kodlu bir programlama dili olan PHP, Hypertext Preprocessor, yani Türkçe karşılığı ile Üstünyazı Önişlemcisi olarak bilinir. Bu kısaltma, adındaki harfler ile uyuşmuyor olabilir. Çünkü son dönemde bu kısaltma kullanılıyor. Kurulduğu zaman sahip olduğu kısaltma ise, Personal Home Page, yani Kişisel Anasayfa olarak adlandırılmıştır. Peki, PHP ne demektir?
Web tabanlı bir programlama dili olan PHP, sunucuya yönelik işlemler çerçevesinde oluşturulmuş bir dil olarak bilinmektedir. Kurulduğu tarih 1995 olduğundan dolayı, kurulduğu tarihten itibaren pek çok kez geliştirilen bu değerli programlama dili, herkesin geliştirmesine açıktır. Yani açık kaynak kodludur. Bu sebeple her geçen yıl gelişme kaydederek, en çok kullanılan programla dilleri arasında yer almıştır.
PHP’nin sağladığı onlarca farklı avantaj olmasından ötürü, kullanımı çok fazladır ve kullanım alanları geniştir. Çünkü pek çok kolaylık sağlar. Ayrıca HTML’de olduğu gibi uzun uzun kodlar yazmanız gerekmez. Kısa ve temiz bir kod yazarak, bu kodu HTML kodun içerisine yerleştirmeniz ile istediğiniz kodu aktif edebilirsiniz. Bu tabi ki PHP’nin en önemli avantajlarından yalnızca bir tanesidir. Peki, PHP’nin gelişim süreci ve bu süreçteki yapılanlar nelerdir?
PHP’nin Tarihçesi ve Gelişim Süreci
PHP’yi icat eden kişi, Kanadalı yazılım uzmanı, Rasmus Lerdorf’tur. 1995 yılında ilk kez geliştirilen PHP, hali hazırda gelişime açık bir dildir. PHP işleme modülü çerçevesinde değerlendirilen ve işleme alınan PHP kodları, web işleme modülünün bağlı olduğu web sunucusu tarafından çıktı haline getirilerek, bir web sayfası ortaya çıkmış olur.
1994 yılında Lerdorf, kendi tasarladığı kişisel web sitesini yönetmek ve geliştirmek üzere CGI betikleri yazarak, PHP’nin gelişim süreci ile ilgili ilk adımı atmış oldu. Bununla beraber PHP aşağıdaki süreçlerden geçerek, bugünkü haline ulaştı:
- Lerdorf, yazdığı betikleri daha hızlı çalıştırabilmek için C dili ile tekrar kodladı.
- Yaptığı bu özel kodlamayı PHP/FI (Personal Home Page/Forms Interpreter) olarak adlandırdı.
- 8 Haziran 1995 yılında, Usenet grubunda, hata ayıklama ile ilgili süreci daha hızlı hale getirmek için, uygulamasını ilk kez duyurdu.
- Mevcut olan geliştirme ekibinin yardımı ile Kasım 1997’de PHP/FI 2 sürümü yayımlandı. Bu resmen PHP’nin duyurusu olmuş oldu.
- Yine 1997 yılında, PHP’nin adı Hypertext Preprocessor olarak Zeev Suraski ve Andi Gutmans tarafından değiştirildi. Bu aynı zamanda PHP 3’ün temellerinin atılması anlamına geliyordu.
- 1998 yılında PHP 3 resmen yayımlandı.
- 1999 yılında tasarlanan Zend Motoru’nun güçlendirilmesi ile birlikte, 2000 yılında Zend Engine 1.0 ile PHP 4 yayımlandı.
- Ağustos 2008’e kadar PHP 4 geliştirildi ve son geliştirilmesi 4.4.9 ile son buldu.
- 2004 yılında PHP 5 yayımlandı ve 2008 yılında PHP 4’ün tutarlı sürümü de durduruldu. Şu an PHP 5, geliştirilmeye devam etmektedir.
Yukarıda da görüldüğü üzere PHP, gelişim aşamaları ile ne kadar önemli bir programlama dili olduğunu göstermektedir. Pek çok amaca yönelik bir dil olduğu net bir şekilde söylenebilse de, web geliştirme alanında sağladığı faydaların ve özelliklerin daha fazla olduğu anlaşılmaktadır. Peki, PHP ile hangi işlemler gerçekleştirilebilir?
PHP İle Neler Yapılabilir?
Veritabanları ile entegre bir şekilde çalışabilen bir programlama dili olduğundan dolayı, erişim çok daha kolay, geliştirme çok daha geniş çerçevede gerçekleştirilebiliyor. Bu sebeple PHP ile yapılabileceklerin sınırını koymak mümkün dahi olmuyor. Peki, PHP ne işe yarar?
- Arama Motoru: PHP kullanarak, kendi arama motorunuzu yazmanız mümkün. Böylece veri tabanı ağının geniş olması avantajından yararlanabilirsiniz.
- Web Sitesi: Zaten PHP’nin en yaygın kullanım alanı web sitesi tasarımı ve geliştirmesidir. Dilediğiniz özellikteki web sitesini PHP ile çok kısa sürede kodlayabilirsiniz. Üstelik öğrenmesi kolay bir programlama dilidir.
- Sosyal Medya: Facebook ve Twitter gibi sosyal medya mecraları, PHP ile çok başarılı bir şekilde yazılabilir. Gerekli olan tüm erişilebilirlik seçeneklerini edinebilmek mümkün.
- Forumlar: Tartışmalı, üyeli, çok kapsamlı bir forumun tüm süreci, PHP ile kodlanabilir.
- Diğer: Web bağlantılı uygulamalar ve web oyun geliştirme gibi pek çok işlem ve kodlama da PHP ile yapılabilir.
Yukarıda da görüldüğü üzere, PHP’nin kullanım alanları oldukça geniştir. Bu sebeple günümüzde web sitelerinin ve web geliştirme çalışmalarının büyük bir bölümü PHP ile kodlanmaktadır. Bu sebeple kullanım alanı çok geniş, kullanımı da oldukça kolay ve çabuk öğrenilmektedir. Peki, PHP kullanmanın ne gibi avantajları bulunur?
PHP’nin Avantajları
Javascript gibi diller, kullanıcı ekseninde çalışan diller arasında iken, PHP, sunucu ekseninde çalıştığı için farklılaşır. Bunun yanında öğrenimi kolay olan PHP, pek çok farklı özelliği ile kolaydan zora ilerlemede büyük avantaj sağlar. Diğer avantajlardan ise şu şekilde söz edilebilir:
- Yeni başlayanlara da, profesyonel olanlara da apayrı özellikler sunmaktadır.
- Kendinizi çok çabuk geliştirebilirsiniz. Her seviyedeki kullanıcı için uygulama yapabilme imkanı bulunmaktadır.
- Maliyeti düşük bir programlama dilidir. Bu sebeple bütçeyi yormaz.
- Pek çok alanda kullanılabilen bir programlama dilidir. Bu nedenle basit bir web sitesinden, bir arama motoru kodlamaya kadar onlarca alanda faydalanılabilir.
- Devamlı gelişen bir yapıya sahiptir ve bu sebeple de her geçen gün yeni özellikleri ile kullanıcılarına farklı olanaklar sunmaktadır.
- MySQL, SQL, SyBase, Oracle ve PostGreSQL gibi pek çok veri tabanını desteklemektedir.
- Üstün performans ile beraber yüksek güvenilirliği de sağladığı için geliştiriciler için harika bir fırsattır.
- Hatalarınızın bulunması ve yakalanması daha az zaman alır. Bu da PHP’nin tercih edilmesi için önemli bir avantajdır.
Yukarıda da görüldüğü üzere, tasarlanıp yayımlandığı günden itibaren kullanıcı ağı genişlemeye devam eden PHP, yeni özellikleri ile yazılım dünyasının en önemli dillerinden olmaya devam etmektedir. Biz de bu içeriğimizde size “PHP Nedir? PHP İle Neler Yapılabilir? PHP’nin Tarihçesi” gibi konulardan detayları ile bahsetmeye çalıştık.
Sık Sorulan Sorular
Ücretsiz PHP Dersleri
Onur Özden Web Çözümleri olarak A’dan Z’ye ücretsiz PHP dersleri sunuyoruz. Hemen derslere başlamak için PHP Dersleri sayfamızı ziyaret edin.